La unua beatproklamita cigano
Zeferino Giménez Malla, nomata "El Pelé"
(1861-1936)

Cigano
Liaj gepatroj apartenis al etna grupo Kalós, kiu nomadis en Katalunio kaj Aragono. Li neniam vizitis lernejon: li ĉiam restis analfabeto kaj parolis la lingvon de sia gento

Kiam li estis infano, li suferis malsaton kaj almoz-petadis. Li renkontis en la montaro banditon Cucaracha, kiu volonte haltis en la tendoj kaj donis al li ion por manĝi. Al Pelé kaj al la liaj plaĉis limakoj. Aliaj nomadoj manĝis erinacojn.

Ĝis sia 40a vivojaro li estis nomado kaj poste duon-nomada. Li konis ĉiujn stratojn de la regiono. Kiam li estis 18-jara li edzinigis Terezan, el etna grupo Kalí, per la tradicia cigana rito. Ili ne havis filojn. Li adoptis "laŭ cigana maniero" nevinon de sia edzino kaj ŝin edukis kvazaŭ ŝi estus lia filino. Al Zeferino plaĉis muziko, festoj, baloj.

Li fariĝis sperta komercisto de ĉevaloj, muloj kaj azenoj, kun propra vizit-karto. Li plurfoje iris al Francio por siaj internaciaj negocoj. Li amis ĉevalojn, aparte kurĉevalojn. Almenaŭ unu el ili li ĉiam kunhavis: famiĝis liaj ĉevaloj Kaldéras, Ĉispa, kiujn li rajdis per tute originala rajd-maniero, foje kun la nevino surŝultre. La lia estis malmola laboro, sed li plenumis ĝin kun fervoro. En la periodo kiam li estis riĉa, liaj vestaĵoj estis vere luksaj, apud la eleganta edzino kiu surhavis pompajn brakringojn kaj orelringojn, envolvita en valora ŝalo.

Alveninte en Barbastro, li loĝis en la "kvartalo de la ciganoj" kaj per la prudento de la nomadoj, li kapablis estimigi sin fare de ĉiuspecaj personoj. Li fariĝis amiko de la plej fama profesoro de la urbo, S-ro De Otto. la ne-ciganoj nomis lin "la urbestro de la ciganoj", la "advokato de la malriĉuloj". por la siaj, li estis "la paciganto". Zeferino vivis laŭ la cigana leĝo: kun forto, sed en justeco.

"Pelé kunigis en si la plej bonajn kvalitojn de la ciganoj: religiemo, amo por la familio, pudoro, geedza fideleco, la respekto por la mortintoj, gastameco."

Kristano
"Li estis Kalós-gentano ankaŭ en la religia vivo": jen la certeco de pastro, kiu konis lin.

Jam matura homo, Pelé spertis la maldolĉecon de dumonata enkarcerigo. Post liberigo, por danki Dion, li trairis surgenue preskaŭ unu kilometron, el sia hejmo al la Kapelo de Santocristo, en la Katedralo, kun du kandeloj en la manoj.

Post la morto de sia edzino, dum 14 jaroj li ĉiuvespere trapreĝis la Rozarion por la edzino, havante antaŭ si ŝian fotografaĵon kaj buklon de ŝiaj haroj.

Li neniam neglektis religiajn procesiojn (grandaj, kiel tiu urba de la Sankta Vendredo, aŭ malgrandaj, por alporti la eŭkaristion al homoj grave malsanaj); li portis grandan kandelon aŭ tenis grandan standardon. Ĉiun paskan Lundon, ankaŭ rajdante ĉevalon, li suriris al la mariala pilgrimloko de Pueyo.

Dokumentoj de la vatikana proceso por beatigo deklaras, ke Zeferino "estas firma kristano. Lia religiemo estas tre serioza, sen ia ajn superŝtimeco".

Li estis "tre honesta komercisto". Nekredeble, sed ĉiuj ĵuratestis tion ĉi.

Li havis specialan ĥarismon por trankviligi la problemojn inter Kaló kaj inter ĉi-lastaj kaj la civitanoj: li estis ĝisosta paciganto.

Li amis infanojn: li rilatis al ili kun dolĉeco kaj serioze, kavazŭ ili estus plenkreskuloj. Kiam ili vidis lin survoje, ili kuris al ili; la homoj diradis: "Ni ne blasfemu, ĉar venas Pelé". Li kondukis ciganajn kaj neciganajn infanojn al Preĝejeto de San Ramón. Tie supre li rakontis al ili historiojn, li instruis al ili respekti naturon kaj bestojn; li parolis pri Jesuo: li estis la katekezisto de la infanoj.

Li havis bonkorecon por bezonuloj: miregis la urbon lia heroeca gesto asisti la tuberkolozan eksan urbestron, kiu elsputis sangon en la urba placo. Al ciganino, kiu ne povis mamnutri, li donis, tagon post tago, la monon por aĉeti lakton por ŝia bebo. Li gastigis almozpetantojn: li donacis manĝaĵojn, vestaĵojn kaj iom da mono. Li vizitis maljunulojn en la gastejo kaj trapreĝis kun ili la Rozarion. Li aliĝis al la bonfara asocio de Sankta Vincenco.

Li estis tre ligita kun la urba religia vivo, aganta en la katolikaj asocioj de la Eŭkaristiaj Ĵaŭdoj, de la Nokta Adorado, de la Triaordenaj Franciskanoj. Tute aparta estis lia devoteco por la Patrino de Dio, Maria. Li ĉiam havis kun si la rozarian ĉenon, pro kiu li estis arestita kaj estis mortpafita. Al siaj nepinoj li lernigis ĉi tiun preĝon: "Virgulino Maria, patrino mia, venu kun mi laŭ ĉiu vojo".

Gvidata de la Sankta Spirito li malkovris la esencaĵon: la Eŭkaristio. Dum preskaŭ 20 jaroj antaŭ la morto, li ĉiutage partoprenis en la Meso akceptante la Komunion. Jesuo donacis al li grandan rezignacion fronte al la malfacilaĵoj de la vivo. Li kutimis diri: "Dio volis tion. Li bone scias, kion Li faras. Estu laŭdata Dio". Jesuo plenigis lin per konsolo kaj boneco. Lia nevino Maruja, en la Preĝejo de la Misiistoj, vidis lin ploranta dum li kantis la himnon al la amo de Dio. Ŝi pensis: "Vidu, kiom grandan amon li havas por la Sinjoro". Ŝi mem aldonas: "Ĉion, kion onklo Pelé faris, li faris kun amo, li ĉien disvastigis amon".

Martiro
En 1936 Pelé estas 75-jaraĝa. La 17an de julio komenciĝas en Hispanio la interna milito. Kelkaj generaloj de la armeo ekstaras kontraŭ la registaro de la Dua Respubliko gvidata de la Maldekstraj Partioj. Hispanio estas duonigita: milito inter gefratoj. En la regiono regata de Respublikana Registaro estas murditaj 6.783 inter pastroj, monaĥoj kaj monaĥinoj; 13 episkopoj kaj multaj simplaj kristanoj, nur pro tio, ke ili estas praktikantaj katolikoj.

Estas preskaŭ certe, ke la 25an de julio Zeferino surstrate spektas mistrakton de juna pastro. Li ekkrias: "Ho, Virgulino Maria, tiom da homoj kontraŭ unu, kiu estas ankaŭ senkulpa". Li intervenas por defendi lin. La milicanoj kaptas lin, traserĉas lin, trovas lian rozarian ĉenon kaj arestas lin. Li restas en karcero dum 15 aŭ 16 tagoj, en konfiskita monaĥinejo de la kapucenaj klaraninaj monaĥinoj.

Kelkaj transvivintaj kunkarceranoj "vidis lin ĉiam rezignacia, trankvila kaj preĝanta". Influpova anarkisto, amiko de Pelé, laŭpete de la familianoj, volis helpi lin: "Vi ne plu montru vin tiom preĝanta. Kaŝu la rozarian ĉenon kaj mi liberigos vin". La cigano dankis sen elaŭdi lin.

En tiu periodo oni varbis ciganojn por trud-laboroj: kiel kamparanoj aŭ por fosi tranĉeojn ĉe batalkampoj aŭ por fosi tombojn en la tombejo.

En la komencaj horoj de la 9a de aŭgusto oni kondukas lin al la tombejo, per ŝarĝaŭto, kune kun aliaj 12 kondamnitoj, po du ligitaj. Kun ili estis ankaŭ Episkopo Florentino.

La stiristo rakontos, ke dum la vojaĝo li ne ĉesis krii: "Vivu Kristo Reĝo" kaj ke li mortis kun la rozaria ĉeno enmane. Tiu, kiu mortigis la ciganon, forprenis lian pantalonon kaj la ŝuojn. Zeferino estis ĵetita en komunan fosaĵon kune kun multaj aliaj. Oni ne plu retrovos lian korpon. Zeferino estis mortigita ĉar li estis praktikanta katoliko, kaj ne ĉar li estis cigano.

Dum la interna milito estis mortigitaj multaj homoj en Barbastro kaj ĉirkaŭaĵoj: la Episkopo, 114 pastroj el la 140 de la diocezo, 51 junaj misiistoj, 18 monaĥoj, 8 franciskanaj instruistoj, 300 kristanaj laikoj (el ili 18 junuloj de la Katolika Agado kaj 4 virinoj). 82% el la pastroj estis oferita. Barbastro estas sekve la diocezo kun plej granda nombro da martiroj da Hispanio.