PAŬLO, LA EPISKOPO,

 

servanto de la servantoj de Dio, kun la Patroj

de la Sankta Koncilio je ĉiama memorigo.

 

DOGMA KONSTITUCIO

PRI

LA DIA RIVELO

 

ENKONDUKO

 

l. Kun respekto aŭskultante kaj plenfide proklamante la Vorton de Dio, la Sankta Sinodo sekvas la vortojn de Sankta Johano: "Ni anoncas al vi la eternan vivon, kiu estis ĉe la Patro kaj aperis al ni. Kion ni vidis kaj aŭdis, tion ni anoncas al vi, por ke ankaŭ vi estu en komuneco kun ni, kaj nia komuneco estu kun la Patro kaj kun lia Filo, Jesuo Kristo" (1Joh 1,2-3). Pro tio laŭ la ekzemploj de la Koncilio de Trento kaj de la Unua Vatikana Koncilio, ĝi intencas prezenti la veran doktrinon pri la dia rivelo kaj pri ĝia transdono, por ke la tuta mondo aŭskultante kredu, kredante esperu, kaj esperante amu la mesaĝon pri la Savo. 1).

 

Ĉapitro I

 

LA RIVELO MEM

 

 

Naturo kaj objekto de la rivelo

 

2. Plaĉis al Dio en sia boneco kaj saĝeco, riveli Sin mem kaj konigi la misteron de sia volo (kp Efe 1,9). Pro tio la homoj povas iri per Kristo, la homiĝinta Vorto, en la Sankta Spirito al la Patro, kaj farigi partoprenantoj en la dia naturo (kp Efe 2,18; 2Pet 1,4). Do per ĉi tiu rivelo la nevidebla Dio (kp Kol 1,15; 1Tim 1,17) parolas el la abundo de sia amo al la homoj, kiel al amikoj (kp Efe 33,11; Joh 15, 14-15), kaj rilatas kun ili (kp Bar 3,38) por inviti ilin al la komuneco kun Si kaj ilin akcepti en ĝin.

Ĉi tiu partodono de la rivelo okazas per faroj kaj vortoj, esence interligitaj, tiel ke la faroj de Dio en la savhistorio montras kaj konfirmas la doktrinon kaj la realaĵojn, kiujn la vortoj signifas; kaj la vortoj proklamas la farojn kaj maniŁestas la misteron, kiun ili enhavas.

Per ĉi tiu rivelo aperas al ni en Kristo, kiu estas la peranto kaj same la pleneco de la tuta rivelo, la plej interna vero kaj pri Dio, kaj pri la savo de la homo 2).

 

Preparo de la evangelia rivelo

 

3. Dio, kiu per sia Vorto kreas (kp Joh 1,3) kaj subtenas ĉion, donas al la homoj per la kreaĵoj daŭran ateston pri Si mem (kp Rom 1,19-20). Krome intencante malfermi la vojon al la ĉiela savo ekde la komenco Li rivelis Sin al niaj prapatroj. Sed post ilia pekfalo Li promesis la savon, starigis ilin en espero al savo (kp Gen 3,15), kaj daŭre zorgis pri la homaro por doni la eternan vivon al ĉiuj, kiuj persiste farante la bonon, serĉas la savon (kp Rom 2,6-7). Siatempe Li vokis Abrahamon por fari lin granda popolo (kp Gen 12,2), kiun post la patriarkoj Li instruis per Moseo kaj la profetoj por agnoski Lin, la unu vivantan kaj veran Dion, la antaŭzorgantan Patron kaj justan juĝiston, kaj por atendi la promesitan Savanton. Tiel Li preparis tra la jarcentoj la vojon al la Evangelio.

 

Kristo, la perfektiganto de la rivelo

 

4. Post kiam Dio parolis multfoje kaj diversmaniere per la profetoj, "nun je la fino de ĉi tiuj tagoj Li parolis al ni per sia Filo" (Heb 1,1-2). Li ja sendis sian Filon, la eternan Vorton, kiu lumigas ĉiujn homojn, por ke ĉi Tiu loĝu inter la homoj kaj al ili konigu la plej intiman de Dio (kp Joh 1,1-18).

Do Jesuo Kristo, la enkarniĝinta Vorto, kiel homo sendita al la homoj 3), "parolas la pro­prajn vortojn de Dio" (Joh 3,34), kaj plenumas la savlaboron, kiun la Patro konfidis al Li (kp Joh 5,36; 17,4).

Tial, kiu diras; "Kiu vidas Min, tiu vidas la Patron" (kp Joh 14,9), Tiu per sia ĉeesto kaj sinmanifestado, per vortoj kaj faroj, per signoj kaj mirakloj, precipe tamen per siaj morto kaj glorplena leviĝo el la mortintoj, kaj fine sen­dante la Spiriton de la vero, plenumas la rivelon kaj Li konfirmas ĝin per dia atesto, nome ke Dio estas kun ni por liberigi nin el la mallumo de peko kaj morto, kaj por levi nin al eterna vivo. Ĉi tiu kristana disdono de savo, kiu ja estas la nova kaj definitiva ligo, neniam ĉesos, kaj nova publika rivelo ne estas atendebla antaŭ la glorplena apero de nia Sinjoro, Jesuo Kristo (kp 1Tim 6,14; Tit 2,13).

 

La rivelo estas akceptenda en kredo

 

5. La homo devas doni al la rivelanta Dio "obeon de kredo" (Rom 16,26; kp Rom 1,5; 2Kor 10,5-6), per kiu li tute konfidas sin liber­vole al Dio, "prezentante al la rivelanta Dio plenan submetiĝon de intelekto kaj volo" 4), kaj libervolan konsenton pri la rivelo, donita de Dio.

Por povi doni ĉi tiun kredon necesas la an­taŭvenanta kaj helpanta graco de Dio kaj la internaj helpoj de la Sankta Spirito, kiu devas movi la koron kaj konverti ĝin al Dio, malfermi la okulojn de la spirito, kaj "doni al ĉiuj guston por konsenti pri la vero kaj kredi ĝin" 5).

La sama Sankta Spirito daŭre pliperfektigas la kredon per siaj donoj por pliprofundigi la komprenon pri la rivelo.

 

La rivelitaj veroj

 

6. Per la dia rivelo Dio volis manifesti kaj komuniki Sin mem kaj siajn eternajn decidojn rilate la savon de la homoj, "por ke ili parto­prenu en la diaj bonoj, kiuj tute superas la in­telekton de la homa spirito" 6).

La Sankta Sinodo konfesas, ke "Dio, la prin­cipo kaj la fino de ĉio, estas konebla kun certeco el la kreaĵoj per la natura lumo de la homa intelekto" (kp Rom 1,20). Sed krome ĝi instruas, ke oni devas atribui al la rivelo, ke "tio, kio por la homa intelekto ne estas esence nekomprene­bla pri la diaj aferoj, ankaŭ en la nuntempa situacio de la homa generacio estas konebla al ĉiuj, konvene, kun firma certeco kaj senerare 7).

 

 

Ĉapitro 2

 

LA TRANSDONO DE LA DIA RIVELO

 

La apostoloj kaj iliaj sekvantoj estas la predikantoj de la Evangelio

 

7. Kion Dio rivelis je savo de ĉiuj popoloj, laŭ lia bonvola dispono restu netuŝebla por ĉiam, kaj estu transdonata al ĉiuj generacioj. Pro tio Kristo, la Sinjoro, en kiu la tuta rivelo de la plej­alta Dio plenumiĝas (kp 2Kor 1,30; 3,16-4,6), komisiis la apostolojn prediki al ĉiuj la Evan­gelion - antaŭe promesitan per la profetoj, kaj plenumitan de Si mem, kaj proprabuŝe komunikitan - kiel la fonton de la tuta sava vero kaj de normoj pri moroj 8), kaj por tiamaniere partoprenigi ĉiujn en la diaj donoj.

La apostoloj fidele plenumis tiun taskon kaj transdonis per sia buŝa predikado, per ekzemplo kaj institucioj ĉion, kion ili ricevis el la buŝo de Kristo, el kontakto kun Li kaj el liaj faroj, aŭ lernis sub inspiro de la Sankta Spirito. Tiel faris ankaŭ tiuj apostoloj kaj apostolaj viroj, kiuj sub la inspiro de la sama Sankta Spirito skribe notis la mesaĝon de la savo 9).

Sed por ke en la Eklezio ĉiam estu konservata la Evangelio senerara kaj vivanta, la apostoloj enoficigis episkopojn kiel postsekvantojn, "trans­donante al ili sian propran lokon de instru­antoj" 10).

Tiel do ĉi tiu Sankta Tradicio kaj ĉi tiu Sankta Skribo de ambaŭ Testamentoj estas kiel la spe­gulo, en kiu la Eklezio dum sia surtera pilgri­mado kontemplas Dion, de kiu ĝi ricevis ĉion, ĝis kiam ĝi estos gvidata por vidi Lin vizaĝon kontraŭ vizaĝo, kia Li estas (kp 1Joh 3,2).

 

La Sankta Tradicio

 

8. Do la apostola predikado, speciale espri­mita en la inspiritaj libroj, devis esti konservata per seninterrompa sinsekvo ĝis la fino de la tempoj.

Tial, transdonante tion, kion ili mem akceptis, la apostoloj admonas la kredantojn, firme teni la tradiciojn, kiujn ili lernis buŝe aŭ letere (kp 2Tim 2,15), kaj batali por la kredo, kiu estas transdonita al ili unufoje por ĉiam (kp Ĵu 3,11). Kion la apostoloj transdonis, ampleksas ĉion, kio kontribuas por favori la sanktan vivkon­duton de la popolo de Dio kaj por plifortigi ĝian kredon. Tiel la Eklezio daŭrigas en sia doktrino, en vivo kaj kulto, kaj transdonas al ĉiuj genera­cioj ĉion, kio ĝi mem estas, kaj kion ĝi kredas. Ĉi tiu tradicio de apostola origino progresas en la Eklezio sub asisto de la Sankta Spirito 12). Ĉar la konscio pri la transdonitaj aferoj kaj vortoj kreskas pro la kontemplo kaj pro la studoj de la kredantoj, kiuj konservas ĉi ĉion en siaj koroj (kp Luk 2,19,51); pro la interna kompreno de la spiritaj aferoj, kiujn ili spertas; kaj pro la prediko de tiuj, kiuj akceptis kun la postsekvo en la episkopa ofico la fidindan karismon pri la vero. Ĉar dum la jarcentoj la Eklezio daŭre celas la plenecon de la dia vero, ĝis en ĝi plenumiĝos la vortoj de Dio.

La eldiroj de la sanktaj Patroj atestas pri la viviga ĉeesto de ĉi tiu Tradicio, kies riĉoj en­penetras la praktikon kaj la vivon de la kre­danta kaj preĝanta Eklezio.

Per la sama Tradicio la Eklezio konas la tutan kanonon de la Sanktaj Libroj, kaj en tiu la Sanktaj Skriboj estas komprenataj pii profunde, kaj daŭre estas prezentataj kiel agantaj.

Tiumaniere Dio, kiu antaŭe parolis, seninter­rompe interparolas kun la Fianĉino de sia amata Filo: kaj la Sankta Spirito, per kiu la vivanta voĉo de la Evangelio resonas en la Eklezio kaj per ĝi en la mondo, gvidas la kredantojn al la pIena vero, kaj en ili abunde loĝigas la vorton de Kristo (kp Kol 3,16).

 

Rilato inter la Sankta Tradicio kaj la Sankta Skribo

 

9. La Sankta Tradicio kaj la Sankta Skribo do estas intime interligitaj kaj reciproke kom­unikiĝas. Ĉar ambaŭ venas el la sama dia ori­gino, iusence kuniĝas kaj direktiĝas al la sama celo.

La Sankta Skribo ja estas la parolo de Dio, skri­be notita sub dia instigo de la Spirito. La Vorton de Dio, konfiditan de Kristo la Sinjoro kaj de la Sankta Spirito al la apostoloj, la Sankta Tradicio tamen transdonas nedifektita al iliaj postsekvantoj; por ke tiuj ĉi, en la lumo de la Spirito de vero, en sia predikado fidele ĝin konservu, klarigu kaj disvastigu. Estas pro tio, ke la EkIezio ĉerpas sian certecon pri ĉio, kio estas rivelita, ne nur cl la Skribo. Do ambaŭ estu akceptataj kaj honorataj per samaj pieco kaj respekto 13).

 

Ambaŭa rilato al la Eklezio kaj al la Instru-Ofico

 

10. La Sankta Tradicio kaj la Sankta Skribo formas unu sanktan trezoron, konfiditan al la Eklezio. Kun tiu konsentante, la tuta sankta popolo, unu kun siaj paŝtistoj, ĝuste persistas en la doktrino de la apostoloj kaj en la komu­neco, en la dispecigo de pano kaj en preĝoj (kp Ago 2,42). Tiel per la persisto, laŭvivado kaj konfeso de la transdonita kredo ekestas la unika unuanimeco inter episkopoj kaj kredan­toj 14).

Sed la tasko de aŭtenta interpreto de la skribita aŭ transdonita vorto de Dio 15) estas konfi­dita nur al la vivanta Instru-Ofico de la Eklezio 16), kiu praktikas sian aŭtoritaton en la nomo de Jesuo Kristo.

Ĉi tiu Instru-Ofico ne superas la vorton de Dio, sed servas al ĝi. Ĉar laŭ dia ordono kaj sub asisto de la Sankta Spirito ĝi instruas nur tion, kio estas transdonita, kaj laŭ tio, ke ĝi tiun pie aŭskultas, sankte konservas kaj fidele eksplikas, kaj ĉerpas el ĉi tiu unu kredotrezoro ĉion, kion ĝi proponas kredenda kiel rivelita de Dio. Do la Sankta Tradicio, la Sankta Skribo kaj la Instru-Ofico de la Eklezio montriĝas, laŭ la plej saĝa decido de Dio, tiel interligitaj kaj unuigitaj, ke unu ne povas ekzisti sen alia, kaj ke ili kune, ĉiu je sia maniero, efike kontribuas al la savo de la animoj sub la gvido de la unu Sankta Spirito.

 

 

Ĉapitro 3

 

DIA INSPIRO KAJ INTERPRETO DE LA SANKTA SKRIBO

 

Pakto de inspiro kaj vero de la Sankta Skribo

 

11. La dia rivelajo, notita en la Sankta Skribo kaj sin prezentanta, estas skribita sub la inspiro de la Sankta Spirito. Ĉar la tutajn librojn de la Malnova, same kiel de la Nova Testamento, kun ĉiuj ĝiaj partoj, tenas nia sankta Patrino, la Eklezio, pro la apostola kredo kiel sanktaj kaj kanonaj.

Ĉar ili estas skribitaj sub inspiro de la Sankta Spirito (kp Joh 20.31; 2Tim 3,16; 2Pet 1,19-21; 3,15-16), kaj havas Dion kiel aŭtoron, kaj kiel tiaj ili estas transdonitaj al la Eklezio 17).

Sed ĉe la verkado de la Sanktaj Libroj Dio elektis homojn. Pri tiuj kun iliaj kapabloj kaj povoj Li disponis 18), por ke, dum Dio en kaj per ili verkis 19), tiuj skribe notu kiel veraj aŭtoroj ĉion, kion Li volis tion sole 20).

Do oni devas firme teni ĉion, kion la inspiritaj verkistoj aŭ hagiografoj asertas kiel aserton de la Sankta Spirito. Pro tio oni devas konfesi, ke la librpj de la Sankta Skribo instruas firme, fidinde kaj senerare 21) la veron, kiun Dio volis transdoni por nia savo per la Sanktaj Skriboj.

Do "ĉiu skribaĵo inspirita de Dio estas utila por instrui, por admoni, por korekti, por eduki al justeco, por ke la homo de Dio estu perfekta, plene provizita por ĉiu bona faro" (2Tim 3,16­-17).

 

Kiel interpreti la Sanktan Skribon

 

12. Pro tio tamen, ke Dio parolis en la Sankta Skribo pere de homoj je homa maniero 22), por klare kompreni tion, kion Li volis komuniki al ni, la interpretanto de la Sankta Skribo de­vas atenti esplori, kion la sanktaj aŭtoroj efektive intencis esprimi kaj kion Dio volis komuniki per iliaj vortoj.

Por trovi la intencon de la aŭtoroj oni devas atenti ekzemple la "literaturajn specojn". Ĉar la vero estas diverse prezentata kaj esprimata en tekstoj, kiuj estas diversmaniere historiaj, aŭ profetaj, aŭ poeziaj. aŭ de alia speco.

Do la interpretanto devas esplori la sencon, kiun la hagiografoj intencis esprimi kaj espri­mis en certaj cirkonstancoj laŭ la propra ka­raktero de tiu tempo kaj kulturo, per la liter­aturaj specoj, kiuj tiutempe estis uzataj 23).

Ĉar por ĝuste kompreni tion, kion la sankta verkisto skribe volis aserti, oni devas atenti diligente kaj la kutimajn manierojn de pensado, parolado kaj rakontado, kiuj tiam estis uzataj, kaj same la manieron de esprimo. al kiu oni kutimis en tiu tempo en la reciprokaj rilatoj de la homoj 24).

Sed pro tio, ke la Sankta Skribo estas legenda kaj klarigenda en la sama spirito, en kiu gi estas skribita 25), oni devas atenti ne malpli diligente la enhavon kaj la unuecon de la tuta Skribo, kunkonsiderante la vivantan tradicion de la tuta Eklezio kaj la analogecon de la kredo. Estas la tasko de la bibliistoj streĉi laŭ ĉi tiuj reguloj por pli profunde kompreni kaj klarigi la sencon de la Sankta Skribo, por ke per tiu prepara studo la juĝo de la Eklezio maturiĝu. Ĉar koncerne la klarigon de la Skribo ĉio estas fine submetita al la juĝo de la Eklezio, kiu ple­numas la dian taskon kaj la oficon: konservi kaj interpreti la vorton de Dio. 26).

 

Malsuprenveno de Dio

 

13. Dum estas konservata ĉiam la vereco kaj la sankteco de Dio, en la Sankta Skribo do mani­festiĝas la admirinda "malsuprenveno" de la eterna Saĝeco, "por ke ni ekkonu la neesprime­blan bonvolon de Dio, kaj kiom Li moderigis sian vorton en siaj providenco kaj zorgo pri nia naturo" 27).

Ĉar la vortoj de Dio, esprimitaj en homaj ling­voi, fariĝis sirnilaj al homa parolado, kiel iam la Vorto de la eterna Patro fariĝis simila al la homoj, akceptante la karnon de la homa mal­forteco.

 

Ĉapitro 4

 

LA MALNOVA TESTAMENTO

 

Savhistorio el la libroj de la Malnova Testamento

 

14. . En sia plej granda amo Dio plenzorge celis kaj preparis la savon de la tuta homaro, kaj per speciala decido Li elektis por Si popolon por konfidi al ĝi siajn promesojn.

Ĉar post kiam Li faris ligon kun Abrahamo (kp Gen 15,18) kaj pere de Moseo kun la po­polo de Izraelo (kp El 24,8), al tiu popolo, akirita por Si Li tiamaniere rivelis Sin per vor­toj kaj faroj kiel la unu, veran kaj vivantan Dion, ke Izraelo spertis la vojojn de Dio kun la homoj. Same ĝi povis kompreni tiujn ĉiam pli profunde kaj pli klare per la vortoj de Dio eI la buŝo de la profetoj; kaj pli larĝe ĝi povis ĝin disvastigi inter la popoloj (kp Psa 21,28-29; 95,1-3; Jes 2, 1-5; Jer 3.17).

Tiu partodono de la savo - anoncita, rakontita kaj klarigita de la sanktaj skribistoj - ankoraŭ ekzistas kiel la vera vorto de Dio en la libroj de la Malnova Testamento.

Tial tiuj libroj de Dio inspiritaj konservas sian daŭran valoron: "ĉar ĉio, kio antaŭe estas skri­bita, estas skribita por nia instruo, por ke per la persisto kaj la konsolo de la Skribo ni vivu en espero" (Rom 15,4).

 

Signifo de la Malnova Testamento por la kristanoj

 

La partodono de la Malnova Testamento estis destinita precipe por prepari la venon de Kristo, la Savanto de ĉiuj homoj, kaj de la Mesia Regno; por profete ĝin anonci (kp Luk 24,44; Joh 5,39; 1Pet 1,10) kaj indiki ĝin per diversaj ekzemploj (kp 1Kor 10,11).

Konforme al la cirkonstancoj de la homa gene­racio antaŭ la tempo, kiam Kristo restarigis la savon, la libroj de la Malnova Testamento mani­festas al ĉiuj la scion pri Dio kaj pri la homo, kaj krome la manieron, je kiu la justa kaj kom­pata Dio rilatas kun la homoj. Kvankam tiuj libroj enhavas ankaŭ neperfektajn kaj tiutempajn aferojn, ili tamen montras la veran, dian pedagogion 28).

Tial la kredantoj devas pie akcepti ĉi tiujn Ii­brojn, kiuj esprimas vivantan konscion pIi Dio, kaj en kiuj estas konservataj la sublima doktrino pIi Dio, kaj la sava saĝo pri la homa vivo, kaj la admirindaj trezoroj da preĝoj, kaj fine kaŝe troviĝas la mistero de nia savo.

 

Unueco de la du Testamentoj

 

16. Do Dio, kiu estas la inspiranto kaj la aŭ­toro de la libroj de ambaŭ Testamentoj, tia­maniere saĝe disponis, ke la Nova Testamento latentis en la Malnova, kaj la Malnova klariĝis en la Nova 29).

Ĉar kvankam Kristo starigis per sia Sango No­van Ligon (kp Luk 22,20; 1Kor 11,25), la libroj de la Malnova Testamento laŭ sia tuto estas enmetitaj en la evangelian mesaĝon 30). Ili aki­ras kaj montras sian plenan signifon en la Nova Testamento (kp Mat 5,17; Luk 24,27; Rom 16, 25-26; 2Kor 3,14-16), kaj siavice tiun lumigas kaj klarigas.

 

 

Ĉapitro 5

 

LA NOVA TESTAMENTO

 

Eminenteco de la Nova Testamento

 

17. La vorto de Dio, kiu estas forto de Dio je savo por ĉiu, kiu kredas (kp Rom 1,16), en la skriboj de la Nova Testamento eminente prezentiĝas kaj montras sian povon.

Ĉar kiam venis la pleneco de la tempo (kp Gal 4,4), la Vorto fariĝis karno kaj loĝis inter ni, plena de graco kaj vero (kp Joh 1,11). Kristo fondis sur la tero la Regnon de Dio. Per faroj kaj vortoj Li manifestis sian Patron kaj Sin mem, kaj Li kompletigis sian verkon per siaj morto, leviĝo kaj glorplena ĉieleniro, kaj per la sendo de la Sankta Spirito. Suprenlevite de la tero, Li tiras ĉiujn al Si (kp Joh 12,32 gr). Nur Li havas la vortojn de eterna vivo (kp Joh 6,68). Sed ĉi tiu mistero ne estas komunikita al aliaj generacioj, kia ĝi nun en la Sankta Spirito estas rivelita al liaj sanktaj apostoloj kaj profetoj (kp Efe 3,1-6 gr), por prediki la EvangeIion, por instigi al kredo en Jesuo, la Kristo kaj la Sinjoro, kaj por kunvenigi la Eklezion. Pri ĉi ĉio la skriboj de la Nova Testamento estas ĉiama kaj dia atesto.

 

Apostola origino de la Evangelioj

 

18. Ĉiu rimarkas, ke inter ĉiuj libroj, ankaŭ de la Nova Testamento, "ĝuste elstaras la Evange­lioj. Ili ja estas la plej grava atesto pri la vivo kaj la doktrino de la enkarniĝinta Vorto, nia Savanto. Ĉiam kaj ĉie la Eklezio tenis kaj tenas, ke la kvar Evangelioj havas apostolan originon. Ĉar kion la apostoloj predikis laŭ ordono de Kristo, tion poste sub instigo de la dia Spirito ili mem kaj apostolaj viroj skribe transdonis al ni kiel fundamenton de la kredo, nome: la kvar­forman Evangelion laŭ Mateo, Marko, Luko kaj Johano 31).

 

Historia karaktero de la Evangelioj

 

19. La sankta Patrino, la Eklezio, firme kaj konstante tenis kaj tenas, ke la kvar menciitaj Evangelioj, kies historiecon ĝi senhezite kon­firmas, fidele transdonas tion, kion Jesuo, la Filo de Dio, je la eterna vivo de la homoj vere faris kaj instruis dum sia vivo inter ili, ĝis la tago, je kiu Li estis prenita supren (kp A 1-2). Post la ĉieleniro de la Sinjoro sendube la apostoloj transdonis al siaj aŭskultantoj tion, kion Li estis dirinta kaj farinta, kaj laŭ tiu klara kompreno, kiun ili mem ĝuis 33), lerninte el la glorplenaj okazaĵoj pri Kristo, kaj instruite per la lumo de la Spirito de vero 32). Skribante la kvar Evangeliojn la sanktaj verkistoj elektis el la multo, kio jam buŝe aŭ skribe estis transdonita, certajn faktojn kaj sinteze kunmetis aŭ eksplikis tiujn laŭ la situacio de la eklezioj. Fine ili konservis la formon de predikado, tiel ke ili ĉiam komunikis al ni la puran veron pri Jesuo 31).

Aŭ el sia propra memoro aŭ laŭ atesto de tiuj "kiuj de la komenco vidis mem kaj estis administrantoj de la Vorto ", ili ja skribis kun tiu intenco, ke ni povu scii la "certecon" pri la aferoj pri kiuj ni estas instruitaj (kp Luk 1,2-4).

 

La ceteraj libroj de la Nova Testamento

 

20. Krom la kvar Evangelioj la kanono de la Nova Testamento enhavas la leterojn de sankta Paŭlo kaj aliajn apostolajn skribojn, no­titajn sub inspiro de la Sankta Spirito.

Laŭ saĝa dispono de Dio tiuj skriboj konfirmas tion, kio koncernas Kriston la Sinjoron. Ili klarigas ĉiam pli lian aŭtentan doktrinon kaj predikas la savan povon de la dia farado de Kristo. Ili rakontas la komencan periodon de la Eklezio, kaj ĝian admirindan disvastiĝon, kaj anoncas ĝian glorplenan plenumiĝon.

Ĉar laŭ sia promeso Jesuo estis kun siaj aposto­loj (kp Mat 28.20) kaj sendis al ili la Helpanton, la Spiriton, por gvidi ilin en la plenan veron (kp Joh 16,13).

 

 

Ĉapitro 6

 

LA SANKTA SKRIBO EN LA VIVO DE LA EKLEZIO

 

 

La Eklezio respektas la Sankta Skribojn

 

La Eklezio ĉiam respektis la diajn Skribojn same kiel la Korpon mem de la Sinjoro. Ĉar precipe en la sankta Liturgio ĝi daŭre prenas de la tablo de la vorto de Dio kaj de la Korpo de Kristo la panon de vivo kaj disdonas ĝin al la kredantoj.

La Eklezio ĉiam akceptis kaj akceptas tiujn Skri­bojn kune kun la Sankta Tradicio kiel la superan regulon de kredo. Inspiritaj de Dio kaj unufoje por ĉiam notitaj, ĉi tiuj Skriboj ja senŝanĝe ko­munikas la vorton de Dio mem, kaj en la vortoj de la profetoj kaj de la apostoloj ili resonigas la voĉon de la Sankta Spirito.

Do ĉiu kristana prediko kaj la kristana religio mem devas esti nutrataj kaj regataj de la Sank­ta Skribo. Ĉar en la Sanktaj Libroj la Patro, kiu estas en la ĉielo, amoplene proksimiĝas al siaj infanoj kaj parolas kun ili.

Tie1 granda estas la potenco kaj la povo de la vorto de Dio, ke tiu estas por la Eklezio la sub­tena kolono kaj la vivoforto, kaj por la infanoj de la Eklezio la forto de ilia kredo, la nutraĵo por iliaj animoj, la pura kaj ĉiamdaŭra fonto de ilia spirita vivo. Pro tio precipe pri la Sank­ta Skribo validas la vortoj: "Viva kaj energia estas la vorto de Dio" (Heb 4,12), "kiu povas edifi kaj doni la heredaĵon inter ĉiuj sankti­gitoj" (Ago 20,32; kp l Te 2,13).

 

Zorgaj tradukoj estas rekomendindaj

 

22. La alirejo al la Sankta Skribo devas esti larĝe malfermita por la kredantoj. Pro tio la Ek­lezio dekomence akceptis kiel sian la tre anti­kvan grekan tradukon de la Malnova Testa­mento, la tielnomatan Septuaginton (LXX), kaj ĝi ĉiam respektis la aliajn orientajn kaj latinajn tradukojn, precipe la tielnomatan Vulgaton.

Sed ĉar la vorto de Dio devas esti je dispono en ĉiuj tempoj, la Eklezio patrinece zorgas, ke estas farataj konvenaj kaj zorgaj tradukoj en la diversajn lingvojn, precipe el la originalaj tek­stoj de la sanktaj Libroj. Se oni faras tiujn en kunlaborado kun la disaj fratoj, kiam la okazo prezentiĝas kaj kun permeso de la eklezia aŭto­ritato, ĉiuj kristanoj povas uzi tiujn tradukojn.

 

Apostola ofico de la katolikaj instruantoj

 

23. La Fianĉino de la enkarniĝinta Vorto, la Eklezio, instruita de la Sankta Spirito, streĉas veni al ĉiam pIi profunda kompreno de la sank­taj Libroj, por daŭre nutri siajn infanojn per la diaj vortoj. Pro tio ĝi konvene favoras ankaŭ la studojn pri la sanktaj Patroj de Oriento kaj de Okcidento, kaj pri la sanktaj liturgioj.

La katolikaj bibliistoj kaj aliaj, kiuj okupiĝas pIi la sankta teologio, devas peni en sincera kunlaborado, sub gvido de la sankta Instru-Ofi­co, per taŭgaj rimedoj tiel ekzameni kaj klarigi la Sanktajn Skribojn, ke kiel eble plej multaj administrantoj de la dia vorto povas prezenti fruktodone al la popolo de Dio la nutraĵon de la Skriboj. Tiu lumigas la splriton, plifortigas la volon kaj ekflamigas la korojn de la homoj por amo a] Dio 35).

La Sankta Sinodo kuraĝigas la infanojn de la Eklezio, kiuj pristudas la biblian sciencon, fer­vore daŭrigi laŭ la eklezia konvinko sian suk­cese komencitan laboron kun ĉiam nova dediĉo.

 

Graveco de la Sankta Skribo por la teologio

 

24. La sankta teologio, kiel ankaŭ la Sankta Tradicio, baziĝas sur la skribita vorto de Dio, kiel sur sia daŭra fundamento. Per ĉi tiu vorto de Dio ĝi ĉiam konfirmas kaj plijunigas sian for­ton, esplorante en la lumo de la kredo ĉiun veron, kiun la Mistero de Kristo entenas.

Ĉar la Sanktaj Skriboj enhavas la vorton de Dio, kaj pro sia inspirita karaktero vere estas la vorto de Dio, la studo pri la Sankta Skribo estas kvazaŭ la animo de la sankta teologio 37).

Per ĉi tiu vorto de la Skribo ankaŭ la servo de la vorto, nome la paŝtista prediko, la kate­kizado kaj ĉiu kristana instruo, inter kiuj la liturgia homilio devas okupi specialan lokon, sa­vodone nutriĝas kaj sankte fortiĝas.

 

Rekomendinda estas la legado de la Sankta Skribo

 

25. Tial necesas, ke ĉiuj klerikoj, precipe la sacerdotoj de Kristo, kaj ĉiuj aliaj, kiuj kiel dia­konoj aŭ katekistoj rajte plenumas la servon de la vorto, okupiĝu pri la Skriboj per daŭra legado kaj diligenta studado.

Neniu el ili estu vana, nur ekstera predikanto de la vorto de Dio, kiu interne ne estas aŭskul­tanto 38), dum li devas prediki al la kredantoj, al si konfiditaj, la abundajn riĉojn de la dia vor­to, precipe dum la sankta liturgio.

Same la Sankta Sinodo tre emfaze kaj speciale instigas ĉiujn kredantojn, kaj precipe la mem­brojn de religiaj komunumoj, per daŭra legado de la diaj Skriboj lerni la superan scion pri Kristo Jesuo" (Flp 3,8).

"Ĉar ne scii la Skribon estas ne scii Kriston" 39).

Do volonte ili retroiru al la sankta teksto mem, aŭ per la sankta liturgio, kiu enhavas tiom da diaj vortoj, aŭ per pia legado, aŭ per konvenaj institucioj kaj aliaj rimedoj, kiuj ĉie en nia tempo laŭde estas disvastigataj kun aprobo kaj zorgo de la paŝtistoj de la Eklezio.

Ili tamen devas memori, ke la legado de la Sankta Skribo devas esti akompanata de preĝo, por ke ekestu dialogo inter Dio kaj homo, ĉar "al Li ni parolas, kiam ni preĝas; Lin ni aŭdas, kiam ni legas la diajn vortojn" 40).

Estas la tasko de la episkopoj, "ĉe kiuj trovi­ĝas la apostola doktrino" 41), konvene instrui al la kredantoj, konfiditaj al ili, ĝustan uzon de la diaj Skriboj, precipe de la Nova Testamento, kaj unualoke de la Evangelioj.

Tion ili faru per tradukoj de la sanktaj tekstoj, provizitaj de necesaj kaj vere sufiĉaj klarigoj, por ke la infanoj de la Eklezio senriske kaj utile okupiĝu pri la Sanktaj Skriboj, kaj estu penetrataj de ilia spirito.

Krome devas aperi eldonoj de la Sankta Skribo, provizitaj je konvenaj notoj, destinitaj ankaŭ por nekristanoj kaj adaptitaj al iliaj cirkonstancoj. Tiujn la animzorgantoj same kiel aliaj kristanoj de ĉiu ajn vivostato prudente disvastigu.

 

Epilogo

 

26. Do tiamaniere per la legado kaj la studo de la sanktaj Libroj "la vorto de Dio disvastiĝu kaj estu glorata" (2Tes 3,l); kaj la trezoro de la Rivelo, konfidita al la Eklezio, ĉiam pli ple­nigu la korojn de la homoj.

Kiel la vivo de la Eklezio kreskas pro la daŭra partopreno en la Eŭkaristia Mistero, tiel ankaŭ ni povas esperi novan impulson de spirita vivo pro la pligrandiĝanta respekto al la vorto de Dio, kiu "restas en eterno" (Jes 40,8; kp 1Pet 1,23-25).

Ĉi ĉio kaj ĉiuj detaloj preskribitaj en ĉi tiu konsti­tucio ricevis la konsenton de la Patroj de la sankta Koncilio, kaj pro la apostola potenco transdonita al ni de Kristo, Ni kun la Respektindaj Patroj en la Sankta Spirito ilin aprobas kaj decidas kaj fiksas; kaj tion, kio tiel koncilie estas fiksita, Ni proklami­ĝas je la gloro al Dio.

 

En Romo, ĉe Sankta Petro, la 18an de novembro 1965.

Mi, Paŭlo, episkopo de la katolika Eklezio.

 

Sekvas la subsignoj de la Patroj.

 

Notoj

 

1) kp Sankta Aŭgusteno. De catechizandis rudibus. c IV, 8: PL 40,316.

2) kp Mat 11,27; Joh 1,14,17; 14.6; 17,1-3; 2Kor 3, 16; 4,6; Efe 1,3-14.

3) Epist. ad Diognetum, ĉ VII, 4: Funk, Patres Apostolici, 1, p 403.

4) Vatikana Koncilio, l, Dogma Konstitucio pri la katolika kredo, ĉ 3 de kredo; Denz. 1789 (3008).

5) Araus. Koncilio. II, cali. 7; Denz. 180, (377); Vat. Konc. I, Le.: Denz. 1791 (3010).

6) Vat. Konc. l, Dogma Konst. pri la kat. kredo, ĉ 2 pri la rivelo, Denz. 1786 (3005).

7) Ibid. Denz. 1785 kaj 1786 (3004 kaj 3005)

8) kp Mat 28.19-20 kaj Mk 16,15. Trenta Konc., Ses. IV, Dekreto De canonicis Scripturis: Denz. 783 (1501).

9) kp Trenta Konc., l.c.; Vat. Konc. I Ses. III, Dogma Konst. pri la katolika kredo, ĉ 2 pri la rivelo: Denz. 1787 (3006).

10) Sankta Ireneco, Adv. Haer. 1I1, 3,1: PG 7,848; Har­vey, 2, p. 9.

11) kp Nicea Konc. II: Denz. 303 (602). Konstanza Konc. IV, Ses. X. can. 1: Denz, 336 (650­652).

12) kp Vat. Konc. I, Dogma Konst. pri la kat. kredo, ĉ 4 pri kredo kaj intelekto: Denz. 1800 (3020).

13) kp Trenta Konc., Ses. IV, 1. c.: Denz. 783 (1501).

14) Kp Pio XII, Apost. Konstitucio, Munificentissimus Deus, 1 nov. 1950: AAS 42 (1950) 756, collatis verbis de Sankta Cipriano, Epist. 66,8: Har­te1. III, B. p, 733: "Ecclesia plebs Sacerdoti adunata et Pastori suo grex adhaerens".

15) kp Vat. Konc. I, Dogma Konst. pri la kat. kredo, c 3 pri la kredo: Denz. 1792 (3011).

16) kp Pio XII, Encikliko Humani Generis, 12 aŭg.. 1950: AAS 42 (1950) 568-569: Denz. 2314 3886).

17) kp Vat. Konc. I, Dogma Konst. pri la kat. kredo, ĉ 2 pri la rivelo: Denz. 1787 (3006), Biblia Komisiono, Dekr. 18 junio 1915; Denz. 2180 (3629); EB 420; S.S.c.Sankta Officii, Epist. 22 dee. 1923: EB 499.

18) kp Pio XII, Encikl. Divino afflante Spiritu, 30 sep. 1943: AAS 35 (1943), p. 311. Enchir. Bib1. (EB) 556.

19) In et per hominem: kp Heb 1,1 kaj 4,7 (in): 2 Sa 23,2; Mat 1,22; et passim (per); Vat Konc. I: Schema de doctrina cath. nota 9: Coli. Lae. VII, 522.

20) Leono XIII, Encikliko Providentissimus Deus. 18 nov. 1893: Denz. 1952 (3293); EB 125.

21) kp Sankta Aŭgusteno, Gen ad litt. 2,9,20: PL 34, 270-271; Epist. 82,3: PL 33,277; CSEL 34,2, p 354. - Sankta Tomo, De Vero q. 12, a. 2, C. - Trenta Konc. Ses. IV, de canonicis Scripturis: Denz. 783 (1501) - Leono XIII, Enc. Provi­dentissimus: EB 121,124,126,127. - Pio XII, Enc. Divino Afflante: EB 539.

22) Sankta Aŭgusteno, De Civ. Dei, XVII, 6,2; PL 41, 537: CSEL XL, 2,228.

23) Sankta Aŭgusteno, De Doctr. Christ., III, 18,26: PL 34,75-76.

24) Pio XII, 1. c.: Denz. 2294 (3829-3830); EB 557-562.

25) kp Benedikto XV, Enc. Spiritus Paraclitus. 15 sep. 1920: EB 469. - Sankta Hieronimo, In GaI. 5,19-21: PL 26,417A.

26) kp Vat. Konc. 1, Dogma Konst. pri la kat.kredo, ĉ 2 pri la rivelo: Denz. 1788 (3007).

27) S.Johano Krisostomo, In Gen. 3,8 (hom. 17,1): PG 53.134. "Attemperatio" graece "synkata­basis".

28) Pio XI, Enc. Mit brennender Sorge. 14 marto 1937: AAS.29 (1937), p. 151.

29) Sankta Aŭgusteno, Quaest. in Hept. 2,73: PL 34,623.

30) Sankta Ireneo, Adv. Haer. III, 21,3: PG 7,950; (= 25,1: Harvey 2. p. 115). - Sankta Cirilo Hier. Catech. 4,35: PG 4,35: PG 33,497. - Teodoro Mops., In Soph. 1,4-6: PG 66, 452D-453A.

31) kp Sankta Ireneo, Adv. Haer. III, 11,8: PG 7.885; ed. Sagnard, p 194.

32) kp Joh 14,26; 16,13.

33) Joh 2,22; 12,16; kp 14,26: 16,12-13; 7,39.

34) kp Instructio Sancta Mater Ecclesia a Ponti­ficio Consilio Studiis Bibliorum provehendis edi­ta: AAS 56 (1964), p 715.

35) kp Pio XII, Enc. Divino affl.: EB 551, 553, 567. – Pont. Comm. Biblica, Instructio de Sankta Scr. in Clericorum Semin. et Relig. Coll. recte docenda. 13 majo 1950: AAS 42 (1950). p 495-505.

36) kp Pio XII, ibidem: EB 569.

37) kp Leono XIII, Enc. Providentissimus: EB 114; - Benedikto XV, Enc. Spiritus Paraclitus: EB 483.

38) Sankta Aŭgusteno. Serm. 179,1: PL 38,966.

39) Sankta Hieronimo, Comm. in Is. Prol. 24,17. - kp Benedikto XV, Enc. Spiritus Paraclitus: EB 475-480; - Pio XII, Enc. Divino affl.: EB 544.

40) Sankta Ambroso. De officiis ministrorum, I, 20,88: PL 16.50.

41) Sankta Irenco, Adv. Haer. IV, 32.1: PG 7.1071; (=49,2) Harvey 2,255.